Op deze pagina vind je handige tips over hoe je goed om kunt gaan met gluten- en/of lactose-intolerantie.
VERVANGERS VOOR GLUTENHOUDENDE VOEDING
MEEL
In plaats van meelsoorten waar gluten inzitten kun je de volgende meelsoorten gebruiken:
• Rijstemeel
• Tapiocameel
• Maismeel
• Aardappelmeel
• Kikkererwtenmeel
• Kastanjemeel
• Sojameel
• Kokosmeel
• Teff
De volgende meelsoorten kan je ook gebruiken. Sommige van deze meelsoorten worden echter vermengd met tarwebloem, dus let erop dat op het etiket staat dat deze 100% glutenvrij is:
• Boekweitmeel
• Quinoameel
• Havermeel
PASTA
Bij verscheidene supermarkten zijn speciale glutenvrije producten verkrijgbaar, waaronder ook pasta gemaakt van maismeel of boekweitmeel. Controleer altijd of het product echt helemaal glutenvrij is.
HARTIGE TAART
Veel mensen maken hartige taart of quiche met een bodem van bladerdeeg. Bladerdeeg is gemaakt van tarwemeel en (room)boter en dus niet gluten- en lactosevrij. Er zijn glutenvrije varianten van bladerdeeg verkrijgbaar. Deze zijn niet altijd ook lactosevrij, dus controleer goed het etiket. Glutenvrij bladerdeeg is wel erg prijzig.
BROOD
Niet alleen tarwebrood, maar ook maisbrood is gemaakt met tarwemeel, maar dan met wat maismeel erdoorheen. Veel mensen denken dat spelt glutenvrij is, maar dat is niet zo. Speltbrood kan je dus ook niet eten als je glutenintolerant bent. Hetzelfde geldt voor roggebrood.
In het glutenvrije schap van de meeste supermarkten kun je glutenvrij en lactosevrij brood vinden. Sommige supermarkten verkopen ook gluten- en lactosevrij brood uit de diepvries.
Je kunt er ook voor kiezen om
zelf je brood te maken. Het brood kun je bakken in de oven, of je kunt er een broodbakmachine voor gebruiken. Er zijn tegenwoordig ook speciale broodbakmachines verkrijgbaar voor het bakken van glutenvrij brood.
BROODVERVANGERS
Glutenvrij en lactosevrij brood is vaak erg prijzig. Een goedkoop alternatief voor brood zijn rijstwafels. De meeste rijstwafels zijn gemaakt van alleen rijst, water en zout. Sommige rijstwafels, zoals meergranen, bevatten toch glutenhoudende granen. Let ook hier dus weer goed op. Wafels gemaakt van rijst en mais zijn over het algemeen wel glutenvrij.
Daarnaast zijn er speciale gluten- en lactosevrije crackers en knackebrod verkrijgbaar. Deze vind je normaalgesproken in het speciale voeding schap van de supermarkt.
RIJSTEMEEL PRODUCTEN
Rijst bevat van nature geen gluten. Hetzelfde geldt dus voor rijstemeel. Er is ook een aantal producten dat gemaakt is van rijstemeel. De meeste van deze producten zijn Aziatisch en kun je kopen bij de toko of vind je in het Aziatische schap van de supermarkt.
Mihoen of rijstmie is normaalgesproken gemaakt van rijstemeel en water en dus glutenvrij en lactosevrij. Dit is niet een speciaal dieetproduct en is in elke supermarkt gewoon te koop.
VERVANGERS VOOR LACTOSEHOUDENDE PRODUCTEN
MELK
Niet alleen gewone koemelk bevat lactose, ook geitenmelk en schapenmelk bevatten lactose. Er zijn tegenwoordig echter behoorlijk veel lactosevrije alternatieven voor melk verkrijgbaar. Zo is er lactosevrije koemelk, waar de lactose vooraf gesplitst is in glucose en galactose zodat het lichaam het op kan nemen. Heb je een lactose-intolerantie, dan kan je dus prima lactosevrije melk gebruiken. Heb je echter een koemelkallergie, dan is lactosevrije melk niet geschikt. Lactosevrije melk is verkrijgbaar in het versschap van de supermarkt. Er is ook houdbare lactosevrije melk.
Andere melkdranken die van nature lactosevrij zijn, zijn:
– Sojamelk
– Amandelmelk
– Hazelnootmelk
– Rijstemelk
– Havermelk (let op: dit is niet glutenvrij!)
YOGHURT/VLA
Er is tegenwoordig lactosevrije yoghurt verkrijgbaar. Ook is er sojayoghurt en sojavla in verschillende smaken. Je kunt deze vinden in het versschap van de supermarkt, of bij de houdbare melkproducten.
IJS
Roomijs wordt met melk en room gemaakt en bevat dus lactose. Waterijs en sorbetijs zijn normaalgesproken wel lactosevrij en glutenvrij. Check ook hier weer goed het etiket.
Er bestaat ook soja-ijs, gemaakt met sojamelk en room.
BOTER
Boter en roomboter worden gemaakt van koemelk en bevatten lactose. Margarine is in principe plantaardig, maar bevat soms toch ook wat melk. Er is wel 100% plantaardige margarine. Ook vloeibare margarines en bakproducten zijn regelmatig lactosevrij. Check altijd de verpakking om te zien of de margarine echt lactosevrij is.
Behalve boter en margarine kun je ook olie gebruiken om in te bakken. Denk aan olijfolie, arachideolie (gemaakt van pinda’s), zonnebloemolie, kokosolie of rijstolie. Je kunt olie ook gebruiken als vervanger voor boter in cakes en hartige of zoete taarten. Gebruik voor zoete gerechten echter geen olijfolie, dat geeft een vreemde smaak.
ETEN KOPEN IN DE SUPERMARKT
Veel supermarkten hebben tegenwoordig een apart schap voor dieetvoeding. Hier vind je vaak speciale glutenvrije en lactosevrije voeding. Denk aan brood en broodjes, pasta, koekjes, meelsoorten, chocolade, etc. Sommige supermarkten hebben ook producten in de diepvries, zoals glutenvrij brood, glutenvrije pizza of glutenvrije lasagne.
Lactosevrije melkdranken vind je zowel in het versschap als bij de houdbare melk. Er is lactosevrije koemelk, maar er zijn ook andere lactosevrije melkdranken, zie het kopje over vervangers van lactosehoudende producten.
Als je eten koopt in de supermarkt is het belangrijk dat je altijd de etiketten leest om te kijken of je een product kan gebruiken of niet. Sommige supermarkten hebben speciale icoontjes die aangeven of een product glutenvrij en/of lactosevrij is. Andere supermarkten vermelden apart op de ingredienten lijst welke allergenen het product bevat.
Online zijn ook verschillende winkels die Glutenvrije en/of lactosevrije producten verkopen. Een voorbeeld hiervan is winkelglutenvrij.nl.
UIT ETEN
Als je gluten- en/of lactose-intolerant bent is uit eten gaan vaak erg lastig. Er zijn wel restaurants die er rekening mee kunnen houden, of zelfs glutenvrije of lactosevrije gerechten op de kaart hebben staan. Garantie op 100% gluten- en/of lactosevrij is echter lastig in een restaurant waar in de keuken toch met gluten en lactose gewerkt wordt.
Er zijn veel gerechten die op het eerste gezicht glutenvrij lijken te zijn, maar die je in een restaurant toch beter niet kunt bestellen. Zo lijken ongebonden soepen wel glutenvrij, maar als er kant-en-klare bouillon wordt gebruikt waar gluten in zit, kun je de soep toch beter niet eten.
Ook aardappelfriet is in principe glutenvrij, maar wordt vaak gebakken in dezelfde olie waar ook glutenhoudende producten worden gefrituurd (denk aan kroketten). Heb je coeliakie, dan is het dus niet verstandig om friet te eten die je niet zelf hebt gebakken.
Risotto, een traditioneel Italiaans rijstgerecht, kan prima in een gluten- en/of lactosevrije variant gemaakt worden, maar wordt ook vaak gemaakt met (glutenhoudende) bouillon en/of melk en room.
Uit eten is dus altijd een risico als je gluten- en/of lactose-intolerant bent.
Ik ben momenteel op zoek naar een goede website waar wordt aangeven welke restaurants in Nederland gluten- en/of lactosevrije gerechten kunnen serveren. Deze heb ik helaas nog niet gevonden, maar zodra ik het weet zal ik hier een link neerzetten.
TOKO OF AZIATISCHE SUPERMARKT
Afgelopen weekend heb ik eens een kijkje genomen in de Aziatische supermarkt bij mij in de stad. Wat een openbaring! Ik vond er heel veel glutenvrije en lactosevrije producten.
Voor weinig geld is er rijstemeel, tapiocameel, maïsmeel, kikkererwtenmeel, gele erwtenmeel en sojameel te koop. Ook is er ruime keuze aan rijst en producten op rijstbasis. Zo vond ik er verschillende soorten rijstpapier en heel veel soorten rijstemie en mihoen. Rijstpapier wordt gebruikt voor het maken van loempia’s. Het is gemaakt van enkel rijstemeel en water en dus gluten- en lactosevrij. Rijstemie en mihoen zijn perfect voor Aziatische gerechten, en een goede vervanging voor eiermie (dat gemaakt wordt met tarwemeel) en pasta.
Wat ik leuk vond was dat er keuze was uit glutenvrije ketjap en sojasaus, heerlijke smaakmakers in Aziatische gerechten. Daarnaast kun je er goed verschillende merken en kwaliteiten kokosmelk vinden. Kokosmelk is heerlijk bij een
Thaise curry met rijst, maar is ook erg goed te gebruiken als vervanger van room of melk in zoete
gerechten.
Wanneer je gaat kijken bij een toko of andere Aziatische winkel, koop dan ook een zakje agar agar, dit is een bindmiddel dat je goed kunt gebruiken in glutenvrije gerechten.
Let bij de toko of Aziatische supermarkt wel goed op, want de meeste producten hebben niet het glutenvrije keurmerk. Er is dus geen garantie dat de producten niet ‘besmet’ zijn met gluten. Ik heb zelf nooit problemen gehad met de meelsoorten of het rijstpapier dat ik er heb gekocht. Ik wil je toch aanraden om voorzichtig te zijn als je coeliakie hebt en goed te luisteren naar de signalen van je lichaam. Ben je glutensensitief, dan kan de toko of Aziatische supermarkt een uitkomst bieden.
Kortom, neem vooral eens een kijkje bij een toko of Aziatische supermarkt bij jou in de buurt en laat je verrassen door de producten die je daar kunt kopen!
ETIKETTEN LEZEN
Het blijkt vaak lastig om de etiketten van voedingsproducten goed te interpreteren. Daarom wil ik jullie wat meer uitleggen over waar je op moet letten als je gluten- en/of lactosevrije voeding wilt kopen.
ICOONTJES
Gelukkig bestaan er icoontjes voor glutenvrije en lactosevrije producten. Het teken voor glutenvrije producten is een aar met een streep er doorheen. Als dit teken op een product staat, dan weet je zeker dat het glutenvrij is.
Voor lactosevrije producten bestaat er geen algemeen icoontje, maar het staat bij speciale lactosevrije producten vaak wel aangegeven op de verpakking.
De Albert Heijn hanteert voor zijn huismerkproducten
wel icoontjes voor glutenvrije en lactosevrije producten. Zo kun je in een oogopslag zien of je het product kan eten, zonder dat je de hele ingrediëntenlijst moet doorlezen.
Tegenwoordig is het bovendien verplicht om de allergenen in een product op het etiket te vermelden. Dit staat dan meestal onderaan de ingrediënten apart vermeld. Soms ook worden allergenen dikgedrukt aangegeven in de ingrediëntenlijst. Zo kun je ook makkelijker zien of er ergens gluten of lactose in zit.
GLUTEN
De volgende aanduidingen op een etiket kunnen een indicatie zijn dat er gluten in het product zit:
• Gluten
• Tarwe of tarwemeel
• Haver (van nature glutenvrij, maar vaak vermengd of besmet met tarwe)
• Aroma (kan gluten bevatten)
• Tarwezetmeel (kan gluten bevatten, maar kan ook glutenvrij zijn)
• Sojasaus (wordt meestal gemaakt met tarwe, maar kan in kleine hoeveelheden toch glutenvrij zijn)
• Rogge
• Gerst, of gerstemout
• Paneermeel (meestal op basis van tarwe, maar soms ook op basis van rijstemeel en dan wel glutenvrij)
• Bindmiddel (kan op basis van tarwe zijn, maar sommige bindmiddelen zijn glutenvrij)
Kijk voor meer informatie op de pagina over
gluten.
GLUTENVRIJ KEURMERK, MAAR TOCH IN DEZE LIJST
Sommige ingrediënten kunnen verwarrend zijn. Zo kan het voorkomen dat ergens tarwezetmeel inzit, terwijl het toch het glutenvrije keurmerk heeft. Dit komt dan doordat het tarwezetmeel is bewerkt en de gluten er zoveel mogelijk zijn uitgehaald. Als het glutengehalte onder de norm ligt, dan mag het product glutenvrij worden genoemd. Staat op een etiket dat het product tarwezetmeel bevat, maar heeft het toch het glutenvrije keurmerk, dan kun je dit product dus in principe prima eten.
Hetzelfde geldt voor bijvoorbeeld sojasaus. Het kan voorkomen dat dit op de ingrediëntenlijst staat en dat het product toch glutenvrij is omdat het glutengehalte onder de toegestane grens ligt. Staat er niet duidelijk op de verpakking dat het product glutenvrij is, eet het dan niet. Let natuurlijk ten alle tijden goed op de signalen van je lichaam.
LACTOSE
De volgende aanduidingen op een etiket kunnen een indicatie zijn dat er lactose in het product zit:
• Melk
• Melkpoeder
• Boter
• Room
• Caseïnaat en Caseïne (melkeiwit)
• Lactalbumine en betalactoglobuline
• Lactoperoxidase
• Melksuiker (lactose)
• Melkvet, melkzout
• Nisine (E234)
• Wei, weipoeder en wrongel
• Geiten-, schapen-, paarden- en ezelinnenmelk.
Kijk voor meer informatie op de pagina over
lactose
KAAS
Volgens het voedingscentrum zijn Nederlandse harde kazen door het rijpingsproces lactosevrij. Dit geldt voor kazen die belegen zijn of ouder. Buitenlandse harde, belegen kazen zijn in principe ook lactosevrij. Denk bijvoorbeeld aan Parmezaan, Gruyère, Emmentaler of Pecorino.
Zachte kazen zijn niet lactosevrij. Let ook hierbij altijd weer op de signalen van je lichaam.
Hoi Anna,
In het rijtje met lactosevrije kaas mis ik nog de gorgonzola. Deze is door de manier van rijpen ook lactosevrij! Is in ieder geval een zachte kaas die je wel kunt eten!
Super bedankt voor deze heldere info!
Vanaf volgende week volledig over op lactose en glutenvrij eten ivm colitus. Ik ben nu al wat aan het omschakelen, maar mijn specialist wil deze week mijn eetpatroon zien.
Ik merk nu al beduidend verschil, buik is rustiger. Drink ook sinds gisteren elke dag een glas waterkefir bij het avondeten
Eet nu 2 dagen geen zuivel meer, goed te weten dat er lactose vrije melk is.
Beste Steffi,
Fijn te horen dat je iets aan mijn site hebt. Heel veel succes met de omschakeling van je eetpatroon!
Fijne dag,
Anna
Hoi Steffi,
Hoe bevalt het tot nu toe? Ik heb namelijk zelf ook colitis en denk er over om hier ook mee te starten.
Dank je wel Denise voor de tip, ik heb ook al een hele poos last van mijn buik en darmen, veel krampen , ik dronk altijd bij het ontbijt optifit van de aldi die heb ik nu een paar dagen niet gedronken en heb geen last.Daarom denk ik dat ik ook last heb van lactose intollerantie, ik laat het ook even checken!!
Vr gr Ann Molenaar
Hallo,
Super bedankt voor al deze informatie! Ben er heel erg mee geholpen.
Beste Denise,
Fijn om te horen!
Goedenavond,
Ik heb na lang onderzoeken, artsen etc gelopen om te weten waar ik last van had.
Na alles onderzocht te hebben kwam er uit dat ik PDS heb.
Klachten bleven aan houden, totdat mijn osteopaat waar ik weleens kom om gekraakt te worden om naar een mesoloog te gaan. Ben ik geweest en ben ik op 100 punten gemeten en wat nu het meeste eruit komt is lactose en gluten pinda’s en koffie. Dus sinds afgelopen week begonnen met lactosevrij en glutenvrij eten en drinken. Geen koffie en geen pinda’s of waar überhaupt pinda’s inzitten. Ik voel mij naar een paar dagen al een stuk beter.
Ik raad aan om mensen met buikklachten en gezegd wordt het is PDS om je door te laten meten door een mesoloog. In Breda zit een hele goede. Ik zal gewoon even op zijn site kijken voor meer informatie. Eigenlijk al je organen worden doorgemeten en je vitamines en mineralen ook.
Ik hoop dat jullie hier wat aan hebben.
Groetjes en een fijne avond,
Denise
Beste Denise,
Bedankt voor het delen van je ervaring!
Fijne dag!
Anna
beste
Ik heb een vraag over haver? Ik dacht altijd dat haver,havermelk en havermeel gluten bevatten.
Kan je mij wat uitleg geven a.u.b.?
Vriendelijke groeten
Sonja
Beste Sonja,
Bedankt voor je vraag!
Haver is van nature glutenvrij, maar omdat het vaak verbouwd wordt in de nabijheid van glutenhoudende granen zoals tarwe, treedt er meestal kruisbesmetting op. Ook worden granen vaak in dezelfde fabriek verwerkt, waardoor de glutenvrije haver in contact komt met gluten. Daarom moet je er altijd goed op letten dat je echt glutenvrije haver koopt, die niet is besmet met gluten. Hetzelfde geldt voor boekweit.
Hopelijk beantwoordt dat je vraag!
Fijne dag! Anna
Dank je wel, dit helpt me enorm met de zoekactie, we wonen in Spanje en er is gelukkig heel veel te krijgen bij de Lidl. Nogmaals dank je wel ???
Beste Tina,
Wat leuk te horen dat ik je hebt kunnen helpen!
Fijne dag!
Anna
Dank je wel voor de duidelijke en mooie site! Ik kamp al meer dan 10 jaar met ernstige darmklachten. Na heel veel onderzoeken weten we nog steeds niet wat ik mankeer op PDS na. Nu is mij geadviseerd om het Fodmap-dieet te volgen. Dit doe ik nu een week, maar vind ik best lastig omdat ik geen gluten, lactose en bepaalde groentes en fruit niet mag eten. Een hele uitzoek. Ik hoop dat dit dieet duidelijkheid gaat geven over wat ik wel en niet kan verdragen!
Beste Lisanne,
Fijn te horen dat je m’n site duidelijk en mooi vindt!
Heel veel succes met je dieet en ik hoop dat je inderdaad meer duidelijkheid krijgt over de oorzaak van je klachten!
Fijne dag!
Anna
Wat een ongelooflijk fijne en handige site. Al heel wat jaren lactose intolerant en probeer zo goed als het kan me hieraan te houden qua voeding. Laatste maanden merkte ik dat het steeds slechter ging en ik praktisch niks van voedsel kon verdragen. Vorige week begonnen met fruitschakes te drinken om mijn darmen wat rust te geven. Nu rustig inlezen welke gerechten je lactosevrij kunt maken. Doordat ik bijna niks meer verdroeg vermoed ik dat ik ook niet tegen gluten kan. Ik heb je tips doorgelezen en je gerechten gezien. Ik ga hier zeker mee aan de slag en van je gerechten en tips gebruik maken. Ben je nu al dankbaar!!!
Beste Nathanja,
Bedankt! Heel veel succes en sterkt. Ik hoop dat wanneer je darmen wat meer rust hebben je jezelf weer beter voelt